TRİGER KAYIŞ TAHRİKLİ MODÜL SİSTEMLERİ
Triger kayışlı lineer modüller, iki kasnağın triger kayış yardımıyla ve üzerinde bulunan plaka diye tabir ettiğimiz hareket bloğunun altında yerleşik olan ray araba sistemiyle veya makaralı sistemlerle yapılan motor tahrikli doğrusal hareket sistemleridir.
Bir çok fason maliyetleri ortadan kaldıran, montaj işçiliğinde kolaylık sağlayan, doğru modül tipi seçildiği taksirde minimum risk taşıyan mekanik bir sistemdir.
Çok fazla hassasiyet gerektirmeyen, genellikle hız gerektiren yerlerde tercih edilen sistemlerdir.
Bu sistemler genellikle yatay eksende ve strok gereksiniminin fazla olduğu durumlarda tercih edilir. Dikey eksende kullanımı kimi zaman sıkıntılı olabilir. Dikey eksenlerde iş güvenliğinden dolayı vidalı modül sistemleri tercih edilmelidir.
Kullanılacak yer göz önünde bulundurularak doğru lineer modülün seçilmesi önem arz etmektedir. Hatalı seçimler sonucu yüksek maliyetler oluşabilir.
Triger Kayış Tahrikli Modül Seçimi Nasıl Yapılmalı?
Triger kayış tahrikli modül seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken başlıklar şunlardır:
- Gövde Profili
- Triger Kayış
- Triger Kasnak
- Bir Turda Alınan Yol
- Maksimum Hız
- Yataklama Sistemleri
- Plaka Ölçüsü
- Maksimum Hareket Mesafesi
1.Gövde Profili
En önemli etkisi çalışma sırasında göstereceği dayanımdır. Modülün kuvvet altında sehim yapmaması, burkulmaması ve sistemin sorunsuz çalışması için hayati önem taşımaktadır. Alüminyum malzeme yüksek sertliğe sahip olmadığından yüksek kuvvetlere karşı dayanım göstermesi için doğru geometrik şeklin ve kalınlığın seçilmesi gerekmektedir. Modül seçimi yaparken bu geometrik şekil ve kalınlık için gövde profiline dikkat edilmesi gerekmektedir.
2.Triger Kayış
En önemli etkisi gerilmeye karşı dayanımıdır. Kayışlı modüller yüksek hız istenilen alanlarda kullanıldığından bu hızlar sırasında oluşacak gerilmelerde doğru orantılı olmaktadır. Fiziğin temel kurallarında olan "F=m.a" formülü gereği artan kütle ve ivme ile oluşacak gerilmeleri modül kayışının karşılaması gerekmektedir. Aynı zamanda çalışma ortamına göre kayış seçimi yapmak da önemlidir. Ortamlar yüksek sıcaklık, toz ve nem gibi kayış üzerinde farklı etkiler yaratabilecek çevresel faktörlere sahiptir.
3.Triger Kasnak
Kasnakların kayış ile uyumlu olması gerekmektedir. Kasnak çapı, kasnak genişliği ve diş adımı gibi temel özellikleri vardır. Kasnak genişliği ve diş adımı kayış ile uyumlu olmazsa kayış kasnağa oturmayacak ve sistem çalışmayacaktır. Aynı zamanda kasnak çapı modülün hızını etkileyen önemli faktörlerden biridir. Kasnak çevresi=2πr formülü gereği çap arttıkça kasnak çevresi artmakta, bu da 1 turda alınan mesafeyi arttırmaktadır. 1 turda alınan mesafe ne kadar artarsa modül hızı da o kadar artmış olacaktır.
4.Bir Turda Alınan Yol
Tamamen kasnak çapı ile alakalıdır. Kasnak çapı büyüdükçe bir turda alınan yol artmaktadır. 1 turda alınan yol= 2πr formülü ile hesaplanmaktadır. Bir turda alınan yol ne kadar artarsa modül hızı da o oranda artacaktır.
5.Maksimum Hız
Maksimum hız istenilen şartların sağlanması için en önemli verilerden biridir. Mevcut mesafeyi kat etmek için gereken süre ne kadar az ise maksimum hız da o kadar yüksek olmalıdır. Mesafe=Hız*Zaman formülü ile hesaplanmaktadır. Maksimum hızı etkileyen birçok etken vardır. Seçilecek motor, kasnak çapı, kayış, ray araba boyutu maksimum hızı etkileyecek bazı unsurlardır.
6.Yataklama Sistemleri
Vidalı mil seçimi için en önemli unsurlardan biri de makine elemanı üzerinde kullanılan yataklama elemanlarıdır. Yataklama sistemleri, taşınacak maksimum kuvveti ve hassasiyeti etkileyen parçalardır. Piyasada birçok boyutta ve hassasiyette yataklama sistemi mevcuttur. Uzun ömürlü bir kullanım için doğru yataklama sistemi seçimi önemlidir. Taşınacak yüke, montaj tipine ve hassasiyete göre seçim yapılmalıdır.
Yataklama elemanlarına örnek olarak şunlar gösterilebilir:
- Lineer rulmanlar
- Makaralı rulman ve mil
- Lineer ray ve araba
7.Plaka Ölçüsü
Plaka, hareket ettirilen zemindir. Hareket etmesi istenilen parçanın ve sistemin bu plaka üzerindeki montaj delikleri yardımıyla bağlantısı yapılarak montajlanması gerekmektedir. Montajlanacak parçalara göre plaka boyutunu doğru seçmek ekstra maliyet yükünden kurtaracaktır. Plaka ölçüsünü büyüdükçe strok alanı azalacaktır. Bu durum göz önünde bulundurarak plaka ebatı doğru seçilmelidir.
8.Maksimum Hareket Mesafesi
Strok diye tabir edilen maksimum hareket mesafesi istenilen çalışma alanına göre belirlenmektedir. Gereğinden yüksek oranda strok belirlemek maliyetleri arttıracaktır. Çünkü gereğinden fazla oranda strok belirlemek sehim tehlikesine neden olup daha büyük gövde profilli modül seçmeye mecbur bırakacaktır.