KREMAYER TAHRİKLİ MODÜL SİSTEMLERİ
Doğrusal hareket sistemlerinin bir parçası olan kremayer tahrikli sistemler, motor hareketinin pinyon dişlinin kremayer üzerinde dönmesi sonucu elde ettiği doğrusal hareket sistemleridir.
Kremayer tahrikli sistemler, alüminyum sigma profil, kremayer, pinyon dişli, lineer blok veya makaralı blok olmak üzere 4 ana parçadan oluşmaktadır.
Triger kayış tahrikli sistemlere göre daha hassas olan bu sistemler vidalı mil tahrikli sistemlere göre ise daha az hassaslıktadır.
Kremayer tahrikli sistemler diğer doğrusal hareket sistemlerine göre daha uzun hareket mesafesine sahiptir. Kremayer dişliler uç uca eklenerek istenilen strok mesafesi elde edilebilmektedir.
Dişli temasından dolayı daha sesli ve titreşimli çalışan kremayer tahrikli sistemlerde helis ve düz olmak üzere 2 tip kremayer ve pinyon vardır.
Helis dişliler, düz dişlilere göre daha fazla yüzey temasına sahip olmasından dolayı daha sessiz ve daha mukavemetli. Daha yüksek hızlarda çalışabilmektedir. Üretim prosedürlerinden dolayı helis dişliler düz dişlilere göre daha maliyetlidir.
Kremayer dişliler; makine ve otomotiv sektörü başta olmak üzere birçok alanda kullanılmaktadır. Dikey veya yatay hareket yapan tezgahlar, bazı kumandalar, vinçlerin hareket mekanizmaları bu sistemlerin kullanıldığı bazı alanlara örnek verilebilir.
Kremayer Dişlilerde Kullanılan Başlıca Terimler
Modül (mod): Dişli çaplarını diş sayıları cinsinden gösterebilmek için kullanılan bir sabit orandır. Metrik sistemde (m) harfi ile gösterilir. Modül ya adımın Π sayısına bölünmesiyle (m = t/Π ). ya da bölüm dairesi çapının diş sayısına bölünmesiyle (m = Do/z) elde edilen bir oransal sayıdır.
Formüllerdeki t ve Do, mm cinsindendir. Metrik sistemde modülün sayısal değerleri standartlandırılmıştır. Bu değerlere modül serileri denir.
Adım: Dişlinin yuvarlanma dairesi üzerinde ölçülen iki diş merkezi veya bir boş, bir dolu diş arasındaki uzaklıktır. ve "t" harfiyle gösterilir.
Adım, modülün Π sayısı ile çarpımından (t = Π.m) elde edilir.
Eksenine paralel olmayıp da ekseniyle belirli bir açı yapan dişlilerde (örneğin helis dişlilerde) normal adım (tn) ve alın adımı (ts) söz konusudur.
Diş sayısı: Bir dişli üzerinde bulunan toplam diş adedidir ve "z" harfiyle gösterilir. Bölüm dairesinin modüle bölünmesiyle elde edilir. (z = Do/m)
Bölüm Dairesi (Do) Dişlerin birbirlerine eşit aralıklarla bölündüğü dairedir ve "Do" ile gösterilir. Düz dişlilerde bölüm dairesi modül ve diş sayısının çarpımından elde edilir. (Do = m.z) Diğer dişliler ile alakalı formülleri ilerideki sayfalarda ayrı ayrı verilmiştir. Adım bu daire üzerinde eşit aralıklara bölündüğü için bölüm dairesi adını almıştır.
Önemli Bilgi
Helis Kremayer dişli ile pinyon ancak ters yönlerde olduğunda birlikte çalışmaktadır. Örneğin, sağ kremayer ile sol pinyon birlikte çalışmaktadır.